Harlingen Vijverstraat 14-16

  • Adres: Vijverstraat 14-16 
  • Restauratie: 1976 
  • Architect: J.D.vd Molen te Sneek  
  • Aannemer: J.Bloemsma te Achlum 
1976

Vijverstraat 14 is het enige woonhuispand in Harlingen met een houten gevel. Tot in de zestiende eeuw waren huizen met houten voorgevels heel normaal, maar het brandgevaar dwong de plaatselijke overheden om bouwvoorschriften uit te vaardigen die houtbouw niet helemaal verbood, maar wel sterk beperkte. Zo versteenden de Nederlandse steden langzamerhand, want wat er al stond, kon niet zonder reden meteen vervangen worden. Daarom zal de kern van het huis Vijverstraat 14 wel van vele eeuwen her dateren. Allerlei onderdelen zullen in de loop der jaren wel eens vernieuwd zijn. Dat is intensief gebeurd tijdens de restauratie van 1976.

Het huis vertoont in de gevel de kenmerkende opzet van de historische houtbouw zoals die nog veel te zien is in dorpen en steden in het Noord-Hollandse waterland ten noorden van Amsterdam. De begane grond is bekleed met horizontale planken die met veer en groef in elkaar steken en de geveltop kreeg een bekleding van verticale planken. Daar waar de dakconstructie van de nok met de punt van de voorgevel verbonden moest worden, werd dat opgelost met een makelaar die meestal fraai besneden tot een pinakel tevens een decoratieve functie vervulde. Voor de restauratie was er nog een gedeelte van die makelaar aanwezig en het is spijtig dat die bij de restauratie niet weer teruggebracht is.

De structuur is eigenaardig. Het huis heeft op de begane grond een brede voorgevel het heeft bijna twee raamvakken meer dan de gebruikelijke breedte. De meest oostelijke raamvakken zitten onder een lage aankapping die als het ware een zijbeuk heeft gevormd. Daarnaast zit de deur van de oorspronkelijke woning en weer meer westelijk zit een puitje met raam en deur van het bedrijf dat ook in dit pand ondergebracht was. Op de begane grond hebben de ramen negenruits schuifvensters gekregen. Boven het bedrijf ligt een tussenverdieping. Boven de deur van de woning zit een klein raam met een kleine roedeverdeling en boven de pui een groot raam, eveneens met kleine ruitjes en veel roeden. In de geveltop is een dubbel breed venster aangebracht. De houten wanden zijn beige geschilderd. Het pand vertoonde oorspronkelijk sporen van beschildering. Vroeger werd dit soort huizen niet geschilderd, maar hooguit met een olieproduct geïmpregneerd. De houten steden vertoonden overwegend een grauwbruine kleur. De veren van de horizontale planken zijn nu wit geaccentueerd.

19760201 Bestek Vijverstraat14